ekologia

Problemy ekologiczne – zanieczyszczenie powietrza (ładunki krytyczne)

Zanieczyszczenia powietrza emitowane przez pojazdy samochodowe są największym
źródłem skażenia powietrza pośród wszystkich rodzajów ludzkiej aktywności,
stanowiąc poważne zagrożenie: dla zdrowia ludzkiego, dla zasobów przyrodniczych
i dla jakości materiałów. W europejskich krajach OECD pojazdy samochodowe są
największym źródłem skażenia środowiska: HC (50%), NOx (50-70%), CO (około 80%).

Dodatkowo pojazdy samochodowe są największym emitorem toksycznych związków
chemicznych nie podlegających regulacji prawnej takich jak: 1,3-butadien, benzen
i liczne kancerogeny związane z pyłami. Ostatnie badania wskazują, że te
skażenia mogą: powodować nowotwory, przyspieszać śmiertelność i dolegliwości
chorobowe ze strony układu oddechowego .

Ponad połowa Europejczyków narażona jest na stężenie troposferycznego ozonu przekraczającego normy WHO. Skażenia
pochodzenia motoryzacyjnego np. ozon rozprzestrzeniają się daleko od miejsca
powstania nie respektując granic państwowych. W wielu krajach OECD wysokie
koncentracje troposferycznego ozonu i kwaśnych opadów przez swój coraz większy
udział niszczą: obszary wiejskie uznawane dotychczas za zdrowe, ekosystemy
leśne, niektóre uprawy i materiały . Udział pojazdów samochodowych w globalnej
emisji CO2 na świecie wynosi 20 – 25%, który obok: ozonu, CO, metanu stanowi
główną przyczynę zmian klimatycznych . Gdy uwzględni się: produkcję pojazdów,
budowę i utrzymanie dróg to udział samochodu w światowej emisji CO2 wyniesie
37%.

Pilnie potrzebne są znaczne redukcje emisji zanieczyszczeń powietrza w
celu ochrony zarówno zdrowia ludzkiego, zasobów przyrodniczych jak i środowiska
miejskiego. Aby powstrzymać postępującą degradację środowiska konieczne jest
zmniejszenie stężeń i ilości zanieczyszczeń powietrza poniżej krytycznego
poziomu określonego przez tzw. ładunki krytyczne. Jest to maksymalna ilość
zanieczyszczeń, jaka może być tolerowana przez ekosystemy, bez wywoływania w
nich zmian negatywnych lub prowadzących do ich zniszczenia. Biorąc pod uwagę
badania naukowe, ustalenia dokumentów rządowych i międzynarodowe konwencje
ekologiczne przyjęto następujący poziom ładunków krytycznych dla Polski w dziale
transport :

¨ osiągnięcie przynajmniej 90% ograniczenia emisji tlenków azotu
w porównaniu do poziomu z 1980 roku tzn. wartość 46 tys. ton rocznie;
¨
osiągnięcie przynajmniej 75% ograniczenia emisji lotnych związków organicznych
(węglowodorów) w porównaniu do poziomu z 1980 roku tzn. wartość ok. 100. tys.
ton rocznie;

¨ osiągnięcie przynajmniej 60% ograniczenia emisji dwutlenku
węgla w porównaniu do poziomu z 1992 roku tzn. wartość 12.700.tys. ton rocznie .
Jednocześnie w wyniku zakładanych redukcji emisji tlenków azotu i lotnych
związków organicznych uzyska się efekt ograniczenia stężenia ozonu
troposferycznego o 80% w stosunku do roku 1980.

CYTAT ZA „Alternatywna polityka transportu w Polsce wg zasad ekorozwoju, 1999”

By